Jak zapewnić komfort pracy przy wysokich temperaturach ?

Lato jest piękną porą roku i jeśli jest upalne, to w czasie urlopu sprawia nam wielką przyjemność. Gorzej, gdy trzeba pracować w czasie upałów. Do obowiązków służby bhp należy również troska o komfort pracowników. Ten zaś zawsze przekłada się na jakość i efektywność pracy w firmie. Ale organizowanie pracy w gorące dni nie jest łatwe…

Najważniejsze do spełnienia wymogi latem na wszystkich rodzajach stanowisk pracy dotyczą zapewnienia pracownikom odpowiedniej temperatury i wilgotności w pomieszczeniach, właściwej wentylacji i klimatyzacji pomieszczeń pracy, wody zdatnej do picia lub zimnych napojów, a także ochrony przed silnym nasłonecznieniem wewnątrz i w czasie wykonywania pracy na zewnątrz pomieszczeń.

Praca może być wykonywana w pomieszczeniach lub poza nimi. Pracodawcy natomiast powinni tak sytuować i organizować stanowiska pracy znajdujące się na zewnątrz pomieszczeń, aby pracownicy byli chronieni przed zagrożeniami związanymi w szczególności z warunkami atmosferycznymi, w tym opadami, niską lub wysoką temperaturą czy silnym wiatrem.

Temperatura w pomieszczeniach pracy

Badania odczuć pracowników prowadzone na stanowisku pracy z komputerem dowodzą, że najlepsze samopoczucie pracownika zapewnione jest latem przy temperaturze od 21°C do 23°C (rysunek 1). Średnia zalecana temperatura zależy między innymi od wieku, płci, rodzaju ubrania oraz innych parametrów.

„najlepsze samopoczucie pracownika zapewnione jest latem przy temperaturze od 21°C do 23°C”

Temperatura to jeden z czynników komfortu cieplnego na stanowisku pracy. Pozostałe to m.in. wilgotność powietrza i ruch powietrza w bezpośrednim otoczeniu pracownika (związany m.in. z wentylacją). Wszystkie te trzy czynniki są ze sobą związane i wzajemnie na siebie wpływają. Wysoka temperatura w pomieszczeniu może powodować osuszanie powietrza i zmniejszenie wilgotności. Intensywny ruch powietrza (przeciągi) w pomieszczeniu z kolei niekiedy powoduje uczucie chłodu. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza mogą powodować uczucie znużenia i ociężałości w wykonywaniu obowiązków służbowych, a tym samym zmniejszyć efektywność pracy pracowników. Najwyższą efektywność pracy latem np. w pomieszczeniu biurowym można osiągnąć w temperaturze 22°C.

Wentylacja i klimatyzacja

W pomieszczeniach pracy, w których występuje wysoka temperatura, powinny być zastosowane rozwiązania techniczne uniemożliwiające rozprzestrzenianie się gorącego powietrza do innych pomieszczeń pracy oraz do pomieszczeń higieniczno sanitarnych. Mogą to być np. miejscowe wyciągi lub izolacje termiczne z materiałów nieprzewodzących ciepła.

Pomieszczenia do wypoczynku

Obowiązkiem pracodawcy jest też zapewnienie łatwo dostępnego pomieszczenia przeznaczonego do wypoczynku pracowników, jeżeli wymaga tego ich bezpieczeństwo i zdrowie; w szczególności, gdy praca wykonywana jest w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest stale wyższa niż 30°C (303 K).

Pomieszczenia przeznaczone do wypoczynku powinny być wyposażone w stoły oraz krzesła z oparciami spełniające wymagania ergonomii. Liczba miejsc siedzących ma być nie mniejsza niż jedno miejsce na pięciu pracowników korzystających z pomieszczenia, zatrudnionych na najliczniejszej zmianie. Natomiast odległość od najdalszego stanowiska pracy do pomieszczenia przeznaczonego do wypoczynku nie może przekraczać 75 m.
Jako pomieszczenia przeznaczone do wypoczynku mogą być wykorzystane jadalnie, muszą jednak spełniać wymagania dla takich pomieszczeń.
Pomieszczenia przeznaczone do wypoczynku dla pracowników wykonujących prace w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest stale wyższa niż 30°C (303 K), powinny być klimatyzowane. Wymóg ten jednak nie dotyczy pomieszczeń przeznaczonych do wypoczynku dla pracowników zatrudnionych w podziemnych zakładach górniczych.
Pracownikom zatrudnionym w takich warunkach, gdzie m.in. temperatura w pomieszczeniu pracy przekracza 30°C, Irzeba stworzyć również możliwość umycia ciała, szczególnie w ciepłej porze roku. Co oznacza, że w pobliżu pomieszczeń pracy należy zorganizować pomieszczenie z natryskami ręcznymi na giętkich przewodach, z doprowadzeniem zimnej i ciepłej wody

Wentylacja i klimatyzacja

Celem wentylacji i klimatyzacji pomieszczeń jest dostosowanie stanu i składu powietrza oraz jego wymiany do potrzeb organizmu człowieka lub procesu pracy Zadaniem wentylacji i klimatyzacji jest utrzymanie powietrza w pomieszczeniu w takim stanie, aby jego czystość, temperatura, wilgotność i ruch pozostawały w określonych granicach.

Wentylacja to wymiana powietrza w pomieszczeniu lub jego części.

Klimatyzacja to wentylacja mechaniczna powodująca wymianę powietrza, ale też nadająca powietrzu określone wielkości parametrów wymagane warunkami przebywania ludzi w pomieszczeniach. Pozwala zachować w miarę stałe parametry temperatury, wilgotności i ruchu powietrza, czyli zapewnia określony mikroklimat, który można zaprogramować i nadzorować.

Klimatyzacja lub wentylacja nie może powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy. Nie dotyczy to jednak wentylacji awaryjnej.

UWAGA ! Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy.

Przewietrzanie pomieszczeń może być realizowane poprzez otwieranie okien. Nowoczesne okna mogą być hermetyczne, więc pracownicy powinni zostać pouczeni o sposobie rozszczelniania takich okien. Okna i świetliki przeznaczone do wietrzenia pomieszczeń należy wyposażyć w urządzenia pozwalające na ich otwieranie w sposób łatwy i bezpieczny z poziomu podłogi oraz ustawienie części otwieranych w pożądanym położeniu.

Problemy związane z klimatyzacją i wentylacją

W kanałach nawiewnych klimatyzacji mogą powstać warunki sprzyjające rozwojowi bakterii Legionella. Są to bakterie powodujące możliwość zachorowania na chorobę zakaźną zwaną legionelozą. A zatem koniecznie trzeba pamiętać o okresowym czyszczeniu i wymianie filtrów klimatyzacji (szczególnie przed sezonem jej wzmożonego używania wiato). Obowiązek ten dotyczy także okresowego czyszczenia i dezynfekowania kanałów wentylacyjnych. Czyszczenie kanałów należy przeprowadzać w terminach zgodnych z zaleceniami producenta urządzeń i z użyciem środków przez niego zalecanych.
Drugą znacznie mniej poważną w skutkach zdrowotnych, lecz bardzo uciążliwą i często występującą chorobą jest tzw. syndrom chorego budynku (SBS ang. Sick Building Syndrome). Charakteryzuje się on zespołem objawów właściwych kilku różnym schorzeniom. Jak wiadomo, w pomieszczeniach zamkniętych średnia optymalna temperatura to 2122°C, a wilgotność względna powietrza powinna wynosić około 5560%.
Tymczasem w „chorych budynkach” wartości te są znacznie podwyższone a klimatyzacja nie działa właściwie (około 24°C i ponad 75% wilgotności względnej powietrza). W następstwie tego pojawiają się bóle głowy, podrażnienie błon śluzowych, wysuszenie skóry i choroby gardła. Człowiek czuje się zmęczony i rozkojarzony, ma poczucie, że mu „duszno”. Należy pamiętać, że długotrwałe niedotlenienie może mieć bardzo negatywne skutki zdrowotne.

Zbyt wysoka temperatura i wilgotność sprzyja także rozwojowi mikroorganizmów, szczególnie zarodników grzybów pleśniowych. Główny powód złych warunków fizycznych w pomieszczeniu jest zła to wentylacja, zbyt szczelne okna i brak naturalnej mi krowentylacji.
Tymczasem naturalna mikrowentylacja jest niezmiernie ważna. Przyczynia się do ciągłej wymiany powietrza między budynkiem a środowiskiem zewnętrznym (zalecana ilość świeżego powietrza wynosi 0,6 m3/ min x osoba). Na złą wentylację powietrza wpływ ma również niesprawny lub źle zaprojektowany system wentylacji.

UWAGA! Niedezynfekowane i nieczyszczone przewody wentylacyjne nie tylko przestają spełniać swoją rolę, ale stają się również zagrożeniem dla zdrowia ludzi.

Drugą znacznie mniej poważną w skutkach zdrowotnych, lecz bardzo uciążliwą i często występującą chorobą jest tzw. syndrom chorego budynku (SBS ang. Sick Building Syndrome). Charakteryzuje się on zespołem objawów właściwych kilku różnym schorzeniom. Jak wiadomo, w pomieszczeniach zamkniętych średnia optymalna temperatura to 2122°C, a wilgotność względna powietrza powinna wynosić około 5560%.
Tymczasem w „chorych budynkach” wartości te są znacznie podwyższone a klimatyzacja nie działa właściwie (około 24°C i ponad 75% wilgotności względnej powietrza). W następstwie tego pojawiają się bóle głowy, podrażnienie błon śluzowych, wysuszenie skóry i choroby gardła. Człowiek czuje się zmęczony i rozkojarzony, ma poczucie, że mu „duszno”. Należy pamiętać, że długotrwałe niedotlenienie może mieć bardzo negatywne skutki zdrowotne.

Zbyt wysoka temperatura i wilgotność sprzyja także rozwojowi mikroorganizmów, szczególnie zarodników grzybów pleśniowych. Główny powód złych warunków fizycznych w pomieszczeniu jest zła to wentylacja, zbyt szczelne okna i brak naturalnej mi krowentylacji.

Klimatyzacja może powodować osuszanie powietrza, trzeba więc pamiętać o okresowych pomiarach wilgotności względnej powietrza. Jeśli wilgotność powietrza jest niższa niż 40%, należy zapewnić jego nawilżanie. Pracownicy w trakcie szkoleń często pytają o sposoby nawilżania powietrza najlepszym sposobem jest nawilżanie przez odparowanie z różnego typu nawilżaczy dostępnych w sklepach z artykułami gospodarstwa domowego (np. pojemniki na wodę wieszane na grzejnikach).

Nie zaleca się stosowania nawilżaczy mechanicznie rozbijających kropelki wody, ponieważ powstające w taki sposób kropelki nie zamieniają się w parę wodną. Nawilżacze takie wytwarzają jedynie mgłę, która w postaci maleńkich kropelek wody osiada na meblach i urządzeniach i po pewnym czasie powoduje powstawanie na nich warstwy białego nalotu pozostającego po wyparowaniu wody.
Dobrym rozwiązaniem jest ustawienie w pomieszczeniu pracy kwiatów, które należy podlewać, gdyż podlewanie powoduje wzrost wilgotności powietrza, a kwiaty poprawiają estetykę wnętrza.

Sponsor artykułu
SKLEP BHP Gvarant.pl